Kees Bal over de Zeeuwse wielergeschiedenis en bezoek aan tour etappe

Op de verzamelplaats bij het ZEP in Middelburg is de spanning voelbaar. Het bezoek aan de Tour de France etappe: Ieper-Arenberg/Port de Hainaut met de Zeeuwse sponsoren voelt aan als een schoolreisje. Op naar het onbekende, een stukje Hel van het Noorden in principe op een kasseiworp afstand van Zeeland. De weersomstandigheden zijn slecht, regen en wind zullen ervoor zorgen dat het een Helletocht gaat worden. En ik besef dat op dit moment in de rennershotels met zorg naar buiten wordt gekeken en dat vooral bij de klassementsrenners de onzekerheid toeneemt. Ieder scenario wordt nog een keer doorgenomen, wat te doen bij pech of valpartij op een van de stroken. Twijfel over het materiaal 27 of 28 mm banden. Hoeveel spanning erin 5 atmosfeer of misschien nog wel minder. Vertrekken op de “gewone” fiets en onderweg wisselen, allemaal vragen die worden gesteld en waar tot op het moment van vertrek twijfel over zal blijven.

Bij het vertrek constateren dat de concurrentie een andere keus heeft gemaakt. Nervositeit die voelbaar is en die pas verdwijnt zodra het daadwerkelijk startschot is gegeven. Dan wacht de taak, dan is het vechten voor de posities en inspelen op het onverwachte.

De symboliek van deze etappe, de Eerste Wereldoorlog, de vele begraafplaatsen van de oorlogsslachtoffers kunnen de renners niet ontgaan en ongetwijfeld zullen renners na afloop van de etappe die impressie delen en heel even stil staan bij de geschiedenis die zich in deze trieste streek heeft afgespeeld.

Op weg naar deze troosteloze streek, maar voor de wielersport een streek met heel veel wielerhistorie waar tal van duels zijn uitgevochten, verbaas ik me over de grote opkomst van de Zeeuwse sponsoren. De Tour de France maakt veel los en geen enkele andere wedstrijd kan die emoties oproepen. Als renner maak je dat eigenlijk “onbewust” mee. Daar kun je zowel van genieten als dat je het kunt verwensen. Steeds dezelfde vragen, dezelfde gezichten en de aandacht vragende supporters. Een moment voor jezelf wordt gaandeweg de Tour je steeds dierbaarder. De totale impact van de Tour voor het grote publiek ga je pas na je wielercarrière realiseren, maar zeker ook waarderen. Dan ga je beseffen wat de Tour kan betekenen voor het publiek en de streek waar de Tour neerstrijkt.

De mooie landschappen en steden neem je als renner toch in je op en in je verdere leven komt ongetwijfeld het gevoel om een aantal van deze mooie plaatsen weer te gaan bezoeken. Met of zonder racefiets, maar nu om de omgeving te beleven en niet om ze te vervloeken dat ze daar kasseien hebben neergelegd of dat die verdomde beklimming zo steil en lang is. En die beleving heb je dus als toeschouwer of televisiekijker nog meer, de prachtige landschappen, de kastelen, de pittoreske dorpjes nodigen je gewoon uit om te bezoeken. En dit heeft bij mij altijd meegespeeld om onze prachtige Provincie op deze manier aan de rest van de wereld te laten zien. Vooral omdat ik heel veel mooie plaatsen kan waarderen en van genieten, maar als chauvinistische Zeeuw één plaats het mooist vind en dat is Zeeland. Dus de Tour naar Zeeland halen is een doelstelling die al heel erg lang bij mij leeft.

Maar hoe pakt je dat aan? Je weet dat er jaarlijks talrijke steden en regio’s zijn die naar de gunsten van de Tour dingen. Er een behoorlijk financieel plaatje aanhangt, maar vooral dat het een keer in de buitenlandse uitstapjes van de Tour moet passen.
Bovendien zoekt de Tour geschiedenis en gebeurtenissen die de aandacht kunnen verstevigen. En heeft Zeeland dat? Wielergeschiedenis meer dan dat we beseffen. De eerste Nederlandse Touretappewinnaar was een Zeeuw: Theo Middelkamp. En tussen Theo en Johnny zitten heel veel Zeeuwse renners die de Tour hebben gereden en daar prachtige prestaties hebben neergezet. Dus dat zit wel goed. Een kwestie van aangeven dat tal van Nederlandse overwinningen behaalt zijn door Zeeuwen. En dan de Zeeuwse wedstrijden. Natuurlijk we hebben geen klassieker. In Frankrijk kennen ze de Amstel Gold RAAS, maar als we aangeven dat we in alle categorieën grote koersen hebben: Ronde van Midden Zeeland (Zeeland Seaports) Zlm Tour, Ronde van de Braakman, Internationale juniorendriedaagse Axel. En de traditie hebben dat er net als in Bretagne bij de kermis, de kermiskoers hoort, dan geven we daar zeker mee aan dat de wielersport een beleving is die bij Zeeland hoort.

Wel moeten wij oppassen dat we deze traditie of het culturele wielererfgoed niet verloren laten gaan. Neem de Ronde van Zeeland Seaports die als de Ronde van Midden Zeeland bestaat sinds 1959. Een van de oudste Nederlandse ééndagskoers. Met prachtige winnaars: Maertens, Zabel, Knetemann. We vinden het maar gewoon en de organisatie moet jaarlijks bedelen om deze koers financieel rond te krijgen. Zo’n monument zouden we met de overheid en zakenleven verder moeten uitbouwen tot het Zeeuwse wieleruithangbord. De mogelijkheden zijn er om deze wedstrijd internationaal prominenter op de kaart te zetten. En nu de Tour Zeeland aandoet, zouden we met de publiciteit die dit genereert, deze wedstrijd verder moeten benutten om de wieleraandacht in de komende jaren op Zeeland gericht te houden. Een uitdaging om gezamenlijk op te pakken.

Aan wielergeschiedenis dus geen gebrek.

De aanleg van De Westerscheldetunnel was zeker een aanleiding de verbinding tussen België en Noord-Frankrijk te symboliseren en een doortocht van de Tour door de tunnel zou dit onderstrepen. Tour directeur Jean-Marie Leblanc zag dit als een goede aanleiding om naar Zeeland te komen en bezocht de tunnel in aanleg en voer mee over de Westerschelde om de mogelijkheden in Zeeuws-Vlaanderen en Midden Zeeland te bekijken. Leblanc was overtuigd en gaf aan Zeeland komt een keer aan de beurt. Gelukkig hebben we na de doorkomst door Zeeland in 2010 kunnen meemaken wat ook een Tour in Nederland en Zeeland teweeg brengt. Een mooi plaatje, maar het plaatje was niet compleet. Een start of finish in Zeeland bleef op de verlanglijst staan. En met de komst van de World-Port Classic was ook Christian Preudhomme ervan overtuigd dat Zeeland past in het totaal beeld van de Tour. En nu komt hij 5 juli 2015!!

Hulde aan iedereen die hier zijn steentje aan heeft bijgedragen.

Vandaag dus met onze sponsoren het eerste voorproefje. Anders dan we ons voorgesteld hadden. Maar wel een etappe gezien waarover nog lang zal worden gepraat. En beleefd wat in een plaatsje als Orchies gebeurt als de Tour langs komt. Wetende dat dit in ieder dorp plaats vindt waar de Tour passeert. We hebben de sfeer geproefd en ik denk dat we vanaf nu alles uit de kast moeten halen om onze mooie Provincie op de wereldkaart te zetten.